Sahibinden Motor Alacaklar Dikkat!
Bu rehber, sizin için bir kalkan görevi görmek üzere hazırlandı. Amacımız, ilanları incelerken bir dedektif gibi dikkatli, pazarlık masasında usta bir müzakereci gibi kendinden emin ve son kararı verirken bilinçli bir uzman gibi donanımlı olmanızı sağlamaktır. Gelin, hayalinizdeki motosiklete giden yolda sizi bekleyen tüm adımları birlikte, güvenle atalım.
İkinci el motosiklet almak, özellikle de Sahibinden.com veya izmoto.com gibi geniş pazar yerlerinde, heyecan verici olduğu kadar dikkat ve bilgi gerektiren bir süreçtir. Doğru adımlar atıldığında hayallerinizdeki motosiklete uygun fiyata sahip olabilirken, aceleci ve bilinçsiz bir alışveriş, büyük bir hayal kırıklığı ve maddi zararla sonuçlanabilir. Bu rehber, A’dan Z’ye tüm süreci yönetmenize yardımcı olacak, pazarlık ve ekspertiz aşamalarına özel bir önem atfederek, size güvenli bir alışverişin kapılarını aralayacak.
A. Araştırma ve İlan İnceleme Aşaması: Tuzağa Düşmeyin!
Her şey doğru ilanı bulmakla başlar. Bu aşamada dikkatli olmak, sizi olası dolandırıcılıklardan ve sonu gelmez masraflardan koruyacaktır.
- Piyasa Araştırması Yapın: Almayı düşündüğünüz marka ve modelin piyasa değerini Sahibinden, izmoto.com gibi sitelerdeki farklı ilanları karşılaştırarak öğrenin. Aşırı düşük fiyatlı ilanlara şüpheyle yaklaşın. “Acil satılık”, “ihtiyaçtan” gibi ifadeler her zaman samimi olmayabilir.
- İlan Detaylarını Dikkatle Okuyun: Açıklama kısmını atlamayın. Motosikletin geçmişi, bakımları, varsa hasarları hakkında verilen bilgileri not alın. “Full+full”, “extralı” gibi ifadelerin içeriğini sorgulayın. Ekstraların fiyata etkisini ve gerçekten işinize yarayıp yaramayacağını değerlendirin.
- Fotoğrafları İnceleyin: Yüksek çözünürlüklü ve her açıdan çekilmiş fotoğraflar talep edin. Fotoğraflarda motosikletin genel durumu, lastiklerin, zincir-dişli setinin, fren disklerinin ve grenajların (kaporta) durumu hakkında ilk izlenimi edinebilirsiniz. Bazı platformlar, örneğin izmoto.com, 360 derece fotoğraf gibi gelişmiş özellikler sunabilir.
- “Hatasız Boyasız” İddialarını Sorgulayın: Türkiye’de ikinci el araç ticaretinin en klasik ifadelerinden biridir. Bu iddiaya körü körüne inanmayın. Profesyonel bir göz veya ekspertiz raporu bu iddianın doğruluğunu teyit edecektir.
- Tramer (Hasar Kaydı) Sorgulaması Yapın: İlan sahibiyle iletişime geçip şasi numarasını ve plaka bilgisini alarak 5664’e SMS atarak veya e-Devlet üzerinden aracın hasar geçmişini sorgulayın. Ancak unutmayın, her hasar Tramer’e yansımayabilir.
B. Satıcı ile İletişim ve İlk Değerlendirme
Doğru ilanı bulduktan sonra sıra satıcıyla iletişime geçmeye gelir. Bu aşama, hem motosiklet hakkında daha fazla bilgi edinmek hem de satıcının niyetini anlamak için kritik öneme sahiptir.
Doğru Soruları Sorun:
- “Motosikletin kaçıncı sahibisiniz?”
- “Bakımları düzenli olarak nerede yapıldı? Servis kayıtları mevcut mu?”
- “Herhangi bir kazası, yan yatması, düşmesi oldu mu?”
- “Üzerindeki ekstralar nelerdir ve orijinal parçaları duruyor mu?”
- “Son bakımı ne zaman yapıldı? Yağ, filtre, zincir durumu nedir?”
- “Motosikleti neden satıyorsunuz?”
Telefonda Pazarlık Yapmaktan Kaçının: Motosikleti görmeden, durumunu tam olarak bilmeden telefonda pazarlık yapmak doğru değildir. Sadece ciddi bir alıcı olduğunuzu ve motosikleti görmek istediğinizi belirtin.
C. Fiziksel Kontrol: Usta Gözüyle İnceleme
Motosikleti yakından inceleme zamanı geldi. Mümkünse bu işten anlayan bir arkadaşınızla veya bir ustayla gitmeniz en sağlıklısıdır. Ancak tek başınızaysanız, aşağıdaki kontrol listesi işinizi kolaylaştıracaktır.
İndirilebilir Kontrol Listesi:
Bu listeyi indirip yanınızda götürerek hiçbir detayı atlamadığınızdan emin olabilirsiniz.
Sahibinden Motor Alım Kontrol Listesini İndir
Kontrol Listesi Detayları:
| Bölüm | Kontrol Edilecekler | Notlar |
|---|---|---|
| Görsel Durum | Grenajlarda (kaporta) çizik, çatlak, boya farkı, sticker altı kontrolü. | Boya farkları, kazaya işaret edebilir. |
| Şasi ve maşada eğrilik, kaynak izi, paslanma. | Şasi hasarı en tehlikeli ve masraflı sorundur. | |
| Depoda göçük, çizik, pas. | ||
| Sele ve artçı tutamaklarında yırtık, deformasyon. | ||
| Motor Bloğu | Motor bloğunda yağ sızıntısı, terleme. | Contaların durumu hakkında fikir verir. |
| Soğukken motorun ilk çalışması (zorlanıyor mu, garip ses var mı?). | ||
| Motor çalışırken anormal sesler (vuruntu, şıkırtı, sürtünme). | ||
| Egzozdan çıkan dumanın rengi (mavi duman yağ yakma, siyah duman zengin karışım işareti). | ||
| Yürüyen Aksam | Lastiklerin üretim tarihi (DOT kodu) ve diş derinliği. | 4-5 yıldan eski lastikler tehlikelidir. |
| Jantlarda eğrilik, çatlak. | ||
| Fren disklerinde aşınma, çizik, yamulma. Fren hidrolik seviyesi. | ||
| Fren balatalarının kalınlığı. | ||
| Zincirin gerginliği, pas durumu, dişlilerin sivriliği. | Zincir ve dişli seti masraflı olabilir. | |
| Ön ve arka amortisörlerde yağ kaçağı, çalışma durumu (esneterek kontrol). | ||
| Elektrik Aksamı | Farlar (kısa/uzun), parklar, sinyaller, stop lambası, korna çalışıyor mu? | |
| Gösterge panelindeki tüm ışıklar ve veriler doğru çalışıyor mu? | ||
| Belgeler | Ruhsat ile şasi ve motor numaralarının uyuşması. | Mutlaka kontrol edilmelidir. |
| Geçerli muayene tarihi. | ||
| Yedek anahtar ve avadanlık (orijinal alet takımı). |
D. Pazarlık Sanatı: Mantık ve Strateji
Motosikleti detaylıca inceledikten ve aklınızdaki soru işaretlerini giderdikten sonra sıra en heyecanlı kısma, pazarlığa geldi. Unutmayın, pazarlık bir savaştan çok, her iki tarafın da makul bir noktada buluştuğu bir anlaşmadır.
- Nakit Parayla Gidin: Pazarlık masasına nakit parayla oturmak, satıcı üzerinde ciddi bir alıcı olduğunuz izlenimi bırakır ve elinizi güçlendirir.
- Motosikletin Kusurlarını Koz Olarak Kullanın: Kontrol sırasında tespit ettiğiniz eksiklikleri (eski lastik, bitik fren balatası, zincir değişimi gerekliliği vb.) saygılı bir dille ifade ederek fiyattan düşülmesini talep edin. Bu kusurların size ne kadara mal olacağını önceden araştırın.
- “Ölücülük” Yapmaktan Kaçının: Piyasasının çok altında, mantıksız teklifler yapmak satıcıyı kızdırabilir ve pazarlık kapısını tamamen kapatabilir. Makul bir teklifle başlayın.
- Satıcının Duygusal Bağını Anlayın: Satıcı, motosikletine duygusal bir bağ kurmuş olabilir. “Mal bu, parasıyla değil mi?” gibi yaklaşımlardan kaçının. Empati kurarak daha yapıcı bir diyalog ortamı yaratın.
- Gerekirse Masadan Kalkmayı Bilin: Eğer satıcı istediğiniz fiyata inmiyorsa ve bütçenizi aşıyorsa, teşekkür edip masadan kalkmaktan çekinmeyin. Bazen bu hamle, satıcının sizi geri aramasını sağlayabilir.
E. Ekspertiz: Profesyonel Gözle Son Nokta
Özellikle yüksek modelli ve değerli bir motosiklet alıyorsanız, pazarlık sonrası anlaşmaya varılan fiyattan sonraki adım profesyonel bir ekspertiz olmalıdır. Ekspertiz, sizin gözünüzden kaçabilecek kritik sorunları ortaya çıkarabilir.
Neden Önemli?
- Gizli Kusurları Ortaya Çıkarır: Şasideki mikro çatlaklar, boya altındaki macunlar, motor içindeki problemler gibi detaylı sorunlar ancak profesyonel cihazlar ve ustalar tarafından tespit edilebilir.
- Pazarlık Gücünüzü Artırır: Ekspertiz raporunda çıkan bir sorun, size son bir pazarlık hakkı daha tanıyabilir veya alımdan vazgeçmenizi sağlayabilir.
- Güven Verir: Temiz bir ekspertiz raporu, gönül rahatlığıyla yola çıkmanızı sağlar.
Ekspertizde Nelere Bakılır?
- Dinamometre (Dyno) Testi: Motorun gerçek beygir gücü ve torku ölçülür, motorun genel sağlık durumu hakkında en net bilgiyi verir.
- Boya Kalınlık Ölçümü: Motosikletin hangi parçalarının boyandığı veya değiştiği tespit edilir.
- Şasi ve Süspansiyon Kontrolü: Lazerli cihazlarla şasinin geometrisi kontrol edilir.
- Fren ve Yürüyen Aksam Testi: Frenlerin tutuş performansı ve tekerleklerin durumu test edilir.
- Arıza Tespit Cihazı (OBD): Motosikletin beynine bağlanarak elektronik arıza kodları okunur.
F. Noter ve Devir İşlemleri: Mutlu Son
Tüm aşamaları başarıyla tamamladınız ve artık noter masasına oturmaya hazırsınız.
- Gerekli Belgeler: Satıcı ve alıcının kimlik belgeleri, motosikletin ruhsatı ve trafik belgesi.
- Borç Durumu: Noterde satış işlemi sırasında motosikletin üzerinde herhangi bir vergi borcu, trafik cezası veya haciz olup olmadığı sistem tarafından otomatik olarak kontrol edilir. Borçlu aracın satışı yapılamaz.
- Ödeme: Parayı, noter devir işlemini onayladıktan ve ruhsat sizin adınıza çıktıktan hemen sonra satıcıya teslim edin. Mümkünse banka havalesi gibi kayıtlı bir yöntem kullanın.
Bu rehberi bir yol haritası olarak kullanarak, Sahibinden.com, izmoto.com veya başka bir platformdan ikinci el motosiklet alırken kendinizi daha güvende hissedebilir, doğru kararlar vererek hayalinizdeki iki tekerleğe sorunsuz bir şekilde kavuşabilirsiniz. Güvenli ve keyifli sürüşler!
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Motosikleti görmeden kapora göndermeli miyim?
Kesinlikle hayır. Bu, dolandırıcıların en sık kullandığı yöntemlerden biridir. Motosikleti bizzat görmeden, ruhsat ile şasi numarasını karşılaştırıp teyit etmeden ve satıcıyla yüz yüze bir anlaşma yapmadan asla para göndermeyin. Ciddi satıcılar bu talebinizi anlayışla karşılayacaktır.
2. Ekspertiz ücretini kim karşılar?
Genellikle ekspertiz ücretini alıcı öder. Ancak bu kesin bir kural değildir. Pazarlık esnasında, eğer ekspertiz raporunda satıcının ilanda belirtmediği önemli bir kusur çıkarsa, ücretin satıcı tarafından karşılanması veya satış fiyatından düşülmesi talep edilebilir. Bu durum tamamen alıcı ve satıcı arasındaki anlaşmaya bağlıdır.
3. Motosikleti test sürüşü yapabilir miyim?
Test sürüşü, motorun gidişatını anlamak için en doğal hakkınızdır. Ancak satıcılar, olası bir kaza riskine karşı genellikle temkinli davranır. Satıcı, motosikletin bedelini veya anlaşılan bir miktarını “teminat” olarak bırakmanızı isteyebilir. Bu, her iki tarafı da güvenceye alan standart bir uygulamadır.
4. Motosikletin vergi borcu veya haciz durumu varsa ne olur?
Bu konuda endişelenmenize gerek yoktur. Noterde devir işlemi sırasında, Türkiye Noterler Birliği’nin sistemi aracın tüm borçlarını (Motorlu Taşıtlar Vergisi, trafik cezası vb.) ve yasal durumunu (haciz, rehin, yakalama kararı) otomatik olarak sorgular. Üzerinde borç veya herhangi bir yasal kısıtlama bulunan aracın satışı zaten gerçekleştirilemez.
5. Başka bir şehirden motosiklet almak mantıklı mı?
Mantıklı olabilir ancak ekstra dikkat ve planlama gerektirir. Ulaşım masrafı yapıp gitmeden önce, satıcıdan motosikletin çalışır durumdaki detaylı bir videosunu, güncel ve yüksek çözünürlüklü fotoğraflarını isteyin. Mümkünse o şehirde yaşayan bir tanıdığınızdan ön kontrol yapmasını rica edin ya da güvenilir bir ekspertiz firmasıyla anlaşıp siz gitmeden önce motosikleti sizin adınıza kontrol ettirin. Bu adımlar, sizi büyük bir zaman ve para kaybından kurtarabilir.
Bu rehberi bir yol haritası olarak kullanarak, Sahibinden.com, izmoto.com veya başka bir platformdan ikinci el motosiklet alırken kendinizi daha güvende hissedebilir, doğru kararlar vererek hayalinizdeki iki tekerleğe sorunsuz bir şekilde kavuşabilirsiniz. Güvenli ve keyifli sürüşler!
